Het Amsterdamse basisonderwijs zet een belangrijke stap: het wil in de toekomst stoppen met de inhuur van externe krachten. Geen zzp’ers of uitzendkrachten meer, maar zoveel mogelijk leerkrachten in vaste dienst. Niet omdat ze deze krachten niet waarderen – integendeel – maar omdat vast dienstverband bijdraagt aan betere teams, meer stabiliteit en hogere onderwijskwaliteit. Arie van Loon, bestuurder en lid van het BBO (Bestuurdersoverleg van het Basisonderwijs in Amsterdam), vertelt waarom deze ontwikkeling zo belangrijk is.
Van Loon: “Goed onderwijs draait om stabiliteit. Een schoolteam moet op elkaar ingespeeld raken, zoals een voetbalelftal. Dat lukt niet als elk jaar twintig procent van je team wisselt.” Hij ziet in de praktijk hoe vaste leerkrachten beter in staat zijn om leerlingen langdurig te begeleiden en zich volledig te verbinden met de school. “Een sterke schoolcultuur bouw je samen en dat is vrij lastig als een deel van het team na een jaar alweer vertrekt.” Daarnaast zorgt vast dienstverband voor meer betrokkenheid. “Uitzendkrachten en zzp’ers leveren vaak goed werk, maar missen soms de tijd en de verplichting om oudergesprekken te voeren,vergaderingen bij te wonen of schoolactiviteiten te organiseren. Die extra taken blijven dan liggen bij de vaste krachten. Dat geeft extra werkdruk.”
“Goed onderwijs draait om stabiliteit”
Van Loon is ervan overtuigd dat vaste dienst ook voor de leerkrachten zelf voordelen biedt. “De beloning in het primair onderwijs is de afgelopen jaren enorm verbeterd. Daarnaast biedt een vaste baan veel zekerheden: een goed salaris, pensioenopbouw bij ABP en uitstekende begeleidingsmogelijkheden. En ook op het gebied van huisvesting zien we voordelen. Leerkrachten in loondienst krijgen voorrang op huurwoningen in Amsterdam. Dat is een regeling waar veel mensen geen weet van hebben, maar het maakt echt een verschil als je in de stad wilt wonen.” Daarnaast biedt vast dienstverband de kans om je als professional te ontwikkelen. “Onze scholen hebben goede opleidingsprogramma’s en ervaren mentoren. Je leert het meest van de collega in de klas naast je die twintig jaar ervaring heeft. Die leeromgeving krijg je niet als je telkens van school wisselt.”
De keuze om te stoppen met externe inhuur is niet zomaar gemaakt. De markt is krap en scholen hebben de afgelopen jaren noodgedwongen gebruikgemaakt van externe krachten. Maar de nadelen worden steeds groter. “We zien dat uitzendbureaus al in het tweede of derde jaar van de PABO studenten werven met soms aantrekkelijke beloftes. Maar uiteindelijk komt het geld uit hetzelfde budget en dat budget is bedoeld voor ál onze leerkrachten.”
Daarnaast ontstaat er financiële en organisatorische scheefgroei. “We hebben geweldige leerkrachten overgenomen van uitzendbureaus, maar dan moeten we soms tienduizend euro betalen om ze officieel in dienst te nemen. Dat geld had ook direct in het onderwijs geïnvesteerd kunnen worden.”
Voor leerkrachten die nu nog als zzp’ers of uitzendkracht werken, heeft Van Loon een duidelijke boodschap: “We willen jullie graag behouden. Sterker nog, we hebben jullie keihard nodig. Maar we willen dat je écht onderdeel wordt van het team. Niet alleen voor de school, maar ook voor jezelf. De voordelen van flexwerk – autonomie, afwisseling, uitdaging – die kunnen we in vaste dienst ook bieden. Maar dan mét zekerheid en een sterk team om je heen.” Daarnaast blijft Van Loon graag in gesprek met uitzend- en detacheringsbureaus. “Natuurlijk zijn er altijd omstandigheden waarbij we heel graag gebruik maken van die flexibele schil. Kortom: we zullen altijd met elkaar blijven samenwerken. Daarom kiezen we ook om ons beleid geleidelijk aan te veranderen. We gaan dus stap voor stap. Maar uiteindelijk willen we dat wie in Amsterdam lesgeeft, dat zoveel mogelijk doet als onderdeel van een hecht team.”
“We hebben jullie keihard nodig”
“En natuurlijk geldt: goed onderwijs bouw je samen. We willen geen nadruk leggen op wat we niet meer willen, maar op wat we wél willen: sterke teams, betrokken leerkrachten en hoogwaardig onderwijs,” zegt Van Loon. “Iedereen die daar onderdeel van wil zijn, is van harte welkom.” Met deze nieuwe koers hoopt Amsterdam niet alleen het lerarentekort structureel aan te pakken, maar vooraleen stabiele en inspirerende werkomgeving te creëren. Want als één ding duidelijk is: goed onderwijs begint bij sterke teams. En sterke teams bouw je samen.
